به گزارش فرهنگ امروز به نقل از مهر؛ مظفر‌الدين‌شاه در فروردين سال ۱۲۷۹ از تهران به مقصد اروپا حرکت کرد و در اين سفر بود که با سينما آشنا شد. در سفرنامه مظفرالدين‌شاه“ آمده است که شاه روز يکشنبه هفدهم تير ۱۲۷۹ به اتفاق ميرزا ابراهيم خان عکاس‌باشى به تماشاى دستگاه ”سينموفتوگراف“ و لانترن ماژيک رفته است. اين حادثه پنج سال پس از رواج اختراع برادران لومير در پاريس رخ داد (شاه اين دوربين را اشتباها سينموفتوگراف مى‌ناميد.)

چگونگی ورود سینما به ایران

حدود يک ماه پس از اولين ديدار مظفرالدين‌شاه با سينما، در سه‌شنبه ۲۳ مرداد ۱۲۷۹ در شهر ”اوستاند“ در ساحل دريا در بلژيک، جشن روز عيد گل برگزار شد و ميرزا ابراهيم‌خان عکاس‌باشى مشغول سينموفتوگراف‌اندازى از شاه شد. به اين ترتيب بانى ورود نخستين دوربين فيلم‌بردارى و نمايش فيلم، در سال ۱۲۷۹ شمسی مصادف با ۱۹۰۰ میلادی مظفرالدين‌شاه بوده و نخستين فيلم‌بردار ايرانى نيز ابراهيم ‌خان عکاس‌باشى محسوب مى‌شود.

۹۷ سال بعد اولين جشن خانه سينما در تاریخ ۱۹ تيرماه سال ۱۳۷۶ در تهران برگزار شد که اكبر نبوی، ابوالحسن داوودی، احمدرضا درويش، محمدرضا موئینی و منوچهر شاهسواری اعضای شورای برگزاری آن بودند. در آن مقطع زمانی ابوالحسن داوودی اعلام کرده بود که موضوع «روز سينما» در جلسات خانه سینما مطرح و مقرر شده كه يک روز از سال با عنوان «روز ملی سينما» نامگذاری شود.

ورود روز سینما به تقویم از سال ۷۹

در نهایت چهار سال بعد در سال ۱۳۷۹ در چهارمین جشن بزرگ سینمای ایران و همزمان با بزرگداشت صدمین سال ورود سینما به ایران بود که ۲۱ شهریور ماه به عنوان «روز ملی سینما» شناخته شد و هر سال جشن خانه سینما در این روز برگزار می شود و ۲۱ شهریور ماه به عنوان روزی نمادین وارد تقویم شد.

از آن پس بود که هر ساله سینماگران روز ملی سینما را بهانه‌ای می‌کردند تا از برگزیدگانشان تقدیر کنند و بزرگداشت پیشکسوت‌ها را جشن بگیرند و در عین حال از دغدغه‌هایشان بگویند.

خروج روز ملی سینما از تقویم

اما سال ۹۱ بود که مشاهده تقویم های مختلف نشان از حذف نام روز سینما از تقویم رسمی کشور می داد. در آن مقطع زمانی شنیده می شد با توجه به اختلافاتی که بین خانه سینما و سازمان سینمایی وجود داشت که در نهایتا منجر به تعطیلی موقت خانه سینما شد این روز از بخش اصلی تقویم حذف و به بخش ضمایم منتقل شد البته تصمیم گیرنده اصلی در حذف این نام از تقویم شورای فرهنگ عمومی بوده است.

این اتفاق واکنش های بسیاری را در میان هنرمندان و سینماگران در پی داشت که همگی این افراد اعتقاد داشتند روز سینما باعث همبستگی سینماگران و یادآوری زحمت های افرادی که در سینما مشغول به فعالیت هستند، است بنابراین حذف آن بی انصافی در حق سینما محسوب می شود.

در همین زمینه ابوالحسن داوودی در واکنش به حذف نام روز سینما در گفتگو با یکی از رسانه ها، عنوان کرده بود: سینما در سال‌های بعد از انقلاب وجود داشته و اینکه بخواهیم آن را از ریشه نفی کنیم دلیل و بنیاد درستی ندارد.

شلوغی تقویم دلیل حذف نام سینما اعلام شد

وی با یادآوری ثبت این رویداد در تقویم کشور گفته بود: پیشنهادی بود که در زمان حضور زنده‌یاد سیف الله داد، ‌من و چند نفر از دوستان دیگر در هیات مدیره خانه سینما مطرح شد و زمان زیادی طول کشید تا به تصویب شورای فرهنگی عمومی برسد و این روز وارد تقویم کشور شود.

داوودی با تاكيد بر اينكه باعث افتخار است كه سينما دارای روز خاصی در تقويم باشد، عنوان کرده بود: اين افتخاری برای هر كس و هر تفكری است و نشان از اهميت سينما دارد و علت حذف آن اصلا قابل درک نيست.

بعد از این اظهارات منصور واعظی دبیر وقت شورای فرهنگ عمومی درباره این انتقال در گفت‌‌وگويی مطرح کرده بود: این روز از تقویم حذف نشده بلکه از صفحات اصلی تقویم به ضمایم انتقال یافته و ثانیا امسال دومین سالی است که این امر اجرایی می‌شود. اولین بار در مردادماه ۸۹ در جلسه‌ای که درباره حذف برخی مناسبتها از تقویم صورت گرفته بود در این باره شور کردیم و در نهایت مقرر شد که برخی مناسبتها را حذف و برخی را نیز به ضمایم منتقل کنیم. در این راستا روز سینما را هم به بخش ضمایم منتقل کردیم.

وی تصريح كرده بود: به هر حال تقویم رسمی ما بیش از حد شلوغ شده بود و برای همین باید برخی مناسبتها را حذف و برخی را نیز به ضمایم منتقل می کردیم. روز سینما هم از جمله مواردی بود که به بخش ضمایم منتقل شد.

حذف نام روز سینما از تقویم های رسمی تا سال ۹۳ ادامه داشت تا اینکه علی جنتی وزیر فرهنگ دولت یازدهم با سکانداری حسن روحانی، در اولین مراسم جشن ملی سینما که بعد از بازگشایی خانه سینما در دولت رییس جمهور روحانی برگزار شده بود از بازگشت مجدد روز سینما به تقویم خبر داد که باعث خرسندی اهالی سینما شد.

بعد از گذشت کمتر از دو ماه از صحبتهای وزیر صبح یکشنبه ۴ آبان ماه بر اساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی روز سینما رسما به تقویم کشور بازگشت.

روز سینما به تقویم بازگشت

در این خبر آمده است براساس ماده واحده «تعيين مناسبت‌های تقويم رسمی سال ۱۳۹۴ هجری شمسی» که از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی برای اجرا به شورای فرهنگ عمومی کشور ابلاغ شده است، روز سینما که در سال‌های گذشته از متن تقویم رسمی کشور به ضمیمه منتقل شده بود، بار دیگر به متن این تقویم بازگشت.

بازگشت روز سینما به تقویم رسمی کشور از سال ۹۴، باعث خرسندی اهالی سینما و علاقمندان به این هنر است که می تواند این هنر را به عنوان یک عنصر فرهنگی در میان مردم جامعه بیشتر مورد توجه قرار دهد.